Dynia w kuchni. Jak ją przyrządzać

Krem z dyni z mlekiem kokosowym

Dynia gra pierwsze skrzypce podczas obchodów Halloween, ale mało kto wie, skąd wzięła się ta tradycja. Wiąże się ona z legendą o Irlandczyku Jacku O'Lantern, który w wyniku zatargu z diabłem nie mógł trafić ani do nieba, ani do piekła, za to wyposażony w lampion z wydrążonej dyni błąka się po świecie po dziś dzień, nadaremnie szukając ukojenia.

Dynia jest warzywem niemal bezproblemowym i wielce uniwersalnym - jej delikatnie słodkawy smak pasuje niemal do wszystkiego, bo łatwo komponuje z innymi składnikami. O jej licznych zaletach i sprawdzonych sposobach na zastosowanie w kuchni opowiada Piotr Murawski, szef kuchni Knorr.

Tyle odmian dyni

Dynia jest kuzynką arbuza, melona, kabaczków, cukinii i ogórków, a to z racji przynależności do rodziny dyniowatych. Możemy wyodrębnić około 700 rodzajów dyni, które różnią się od siebie wielkością, kolorem ale i przeznaczeniem - są bowiem dynie jadalne i ozdobne. Piotr Murawski opowiada o najważniejszych z kulinarnego punktu widzenia odmianach tego warzywa.

Dynia olbrzymia to ta o grubym miąższu w kolorze od jasnożółtego do pomarańczowego. Po ugotowaniu miąższ jest soczysty, a wręcz wodnisty. W smaku dynia jest lekko słodkawa, ale przede wszystkim neutralna, dlatego świetnie komponuje się z wszelakimi innymi składnikami. Owoce dyni na ogół nie przekraczają 50 kg, ale bywają interesujące wyjątki - masa największej wyhodowanej dyni przekraczała 400kg!

Dynia makaronowa to druga popularna odmiana dyni, która osiąga raczej mały lub średni rozmiar. Ma ona kształt owalny, a kolor skórki na ogół w różnych odcieniach żółtego. Miąższ przybiera kolor od żółtego do pomarańczowego. Charakterystyczne jest dla niej to, że wytwarza mało pestek. Jej miąższ podobnie jak dyni olbrzymiej po ugotowaniu jest bardzo wilgotny i rozpada się na tysiące drobnych nitek. Wcześniej trzeba dynię przeciąć na pół i wydobyć z niej pestki. Połówki dyni można upiec zawinięte w folię aluminiowa lub po prostu w dużym garnku skórą do dołu. Kiedy miąższ staje się miękki, wystarczy delikatnie zeskrobać go widelcem. Przyjmuje on wtedy kształt długich włókien przypominających nitki makaronu.

Hokkaido Uchiki Kuri / Red Kuri to najbardziej znany rodzaj dyni japońskiej. Charakteryzuje się ona ciemnopomarańczową, miękką skórką. Miąższ po ugotowaniu jest mocno pomarańczowy, suchy i puszysty, a w smaku przypomina nieco kasztany. Dodatkowym atutem tej odmiany jest fakt, że nie jest koniecznie obieranie jej ze skórki.

Dynia japońska – kabocha lub „niebieska” jest spłaszczona, ma twardą, chropowatą, ciemnozieloną skórkę z jaśniejszymi paskami. Miąższ jest kremowy, dosyć słodki i niewłóknisty, o pomarańczowym zabarwieniu. Jest najlepszym wyborem do deserów i ciast z uwagi na swój słodki smak, często porównywany do smaku gotowanych kasztanów wodnych. Rośnie do wielkości ok. 30 cm.

Dynia w praktyce

Co warto wiedzieć, przygotowując potrawę z dyni? Jakie są możliwości, a jakie ograniczenia? „Śmiem twierdzić, że dynię można połączyć prawie ze wszystkim w zależności od upodobań smakowych” - mówi Piotr Murawski, szef kuchni Knorr. A oto jego bardziej szczegółowe wskazówki:

- Wielką zaletą dyni jest łatwość przechowywania - może czekać długie tygodnie, a nawet miesiące bez uszczerbku na jakości. Co ciekawe - nie potrzebuje do tego nawet lodówki.

- Jest uniwersalna w zastosowaniu. Można ją upiec ,usmażyć, grillować czy zamarynować.

- Jedynym mankamentem jest twarda skóra i trudność przy jej obieraniu (w szczególności w przypadku dyni olbrzymiej). Większość z nas dzieli dynię na mniejsze kawałki, obierając następnie kawałek po kawałku. Tymczasem duże elementy dyni można z powodzeniem upiec ze skórką w piekarniku, zawinięte w folie aluminiową. Po upieczeniu miękki miąższ okroimy ze skóry bez żadnych problemów.

- Jak długo pieczemy dynię? Proces uzależniony jest od gatunku i tego, co chcemy dalej z dynią zrobić. Jeśli chcemy wykorzystać miąższ i pokroić go na mniejsze kawałki, to dynię pieczemy krótko - właściwie tylko parzymy w piekarniku. W tym przypadku wystarczy około 20 minut w 200°C. Jeśli chcemy przyrządzić purre z dyni, to pieczemy dynię dłużej - nawet do 60 minut. Po tym czasie miąższ da się wydrążyć za pomocą łyżki

- Upieczona dynia zmienia się w puree, które może być wykorzystane przy różnych potrawach:
- można je dodać ciasta na kluski,
- posłuży nam do risotto czy dań makaronowych,- można je wykorzystać jako farsz do wszelkiego rodzaju pierożków
- piecze się z nim chleb,
- sprawdza się również w wypiekach na słodko.

Najbardziej pasujące, tradycyjnie używane do dyni przyprawy to: imbir, cynamon, goździki, anyż, miód, pomarańcza, wanilia oraz mieszanka curry. Awangardowy, lecz coraz bardziej popularny wybór to: tymianek, rozmaryn, trawa cytrynowa, czarny i czerwony pieprz oraz syrop klonowy.

Pestki z dyni

- Zasługują na osobny rozdział z racji na swoje szerokie zastosowanie. Są bogate w cenne nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminę E oraz składniki mineralne takie jak cynk, żelazo, potas - wyjaśnia Iwonna Niegowska, ekspert do spraw żywienia marki Knorr. Poniżej jeszcze kilka porad dotyczących pestek z dyni:

- Świetnie smakują uprażone, dodane do sałatek, farszy czy zmiksowane z ziołami do pesto.

- Popularne są w piekarnictwie - wszyscy znamy i lubimy chleb czy bułkę z pestkami z dyni.

- Z pestek tłoczy się smaczny olej o ciemnozielono-brązowym kolorze oraz orzechowym zapachu i smaku. Jego niewątpliwą zaletą jest lekkostrawność. Ostatnimi czasy stał się kulinarnym hitem w postaci kilku kropel polanych po wierzchu zupy, szczególnie kremów o jasnym kolorze.

- Wyrazisty orzechowy posmak oleju sprawia, że stanowi idealną bazę wielu dresingów. Należy jedynie uważać, aby nie zdominował on potrawy swym zdecydowanym smakiem. Raczej nie poleca się go do smażenia.

- Cechują się dość wysoką kalorycznością, bo mają dużo tłuszczu – porcja ok. 20 g to 110 kcal.

Do dzieła zatem, bo sezon na dynię w pełni! Smakowite przepisy z dynią w roli głównej znajdziemy na www.przepisy.pl