Produkty niebezpieczne w sklepach – jak się przed nimi chronić?

Należy od początku zaznaczyć, że co do zasady, to producent towaru odpowiada za wszelkie szkody wyrządzone przez jego produkty

– Odpowiedzialność producenta za produkt niebezpieczny reguluje m.in. kodeks cywilny – mówi Helena Fic z Fic, Syryca Kancelarii Radców Prawnych Sp. P. – Za produkt niebezpieczny uznaje się produkt, który nie zapewnia bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne jego użycie. Należy też pamiętać, że kodeksowa definicja produktów obejmuje nie tylko rzeczy ruchome, ale także m.in. energię elektryczną.

To nie koniec aspektów prawnych. W Polsce interesy konsumenta chroni też ustawa o ogólnym bezpieczeństwie produktów określająca obowiązki producentów i dystrybutorów. Zapisy ustawy stosuje się praktycznie do wszystkich produktów – oprócz tych, które ze względu na swoją specyfikę są objęte innymi (zwykle bardziej restrykcyjnymi) przepisami.

Czego wymagać od producenta?

Ustawa zobowiązuje producentów do wprowadzania wyłącznie bezpiecznych produktów, zobowiązując ich jednocześnie do ostrzegania o zagrożeniach, jakie może nieść ze sobą ich użytkowanie. Jeśli producent bądź dystrybutor otrzymają informację mówiącą o niebezpieczeństwie produktu, są zobowiązania niezwłocznie powiadomić o tym Urząd Ochrony Konkurencji oraz Inspekcję Handlową. Konsument, który wejdzie w posiadanie niebezpiecznego produktu również powinien zgłosić ten fakt do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Powiadomienia przedsiębiorców o produktach niebezpiecznych są publicznie dostępne na stronie UOKiK (http://www.uokik.gov.pl/powiadomienia.php). Tam też możemy znaleźć rejestr produktów niezgodnych z zasadniczymi, szczegółowymi oraz innymi wymaganiami (http://publikacje.uokik.gov.pl/hermes3_pub/Rejestr.ashx?Typ=ProduktNiebezpieczny).Warto dodać, że przedsiębiorca, który wprowadza na rynek produkty umieszczone w rejestrze podlega karze w wysokości nawet 100 tys. zł.

Bezpieczny produkt – ocena czteroczynnikowa

Co uwzględnia się przy ocenie bezpieczeństwa produktu? Prawo wyróżnia tu cztery aspekty. Po pierwsze, cechy produktu, czyli jego skład, opakowanie, instrukcję montażu itp. Po drugie, oddziaływanie na inne produkty. Po trzecie wygląd, w tym oznakowanie, ostrzeżenia i instrukcje dotyczące użytkowania. Po czwarte – kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo w związku z jego używaniem (czy są to dzieci czy np. osoby starsze). Kontrola produktów w zakresie spełniania ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa jest wykonywana przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej.

Jak chronić się przed produktami niebezpiecznymi?

Na pewno warto śledzić rejestr takich produktów prowadzony przez UOKiK, o którym była mowa wyżej. Kupując produkty należy zwracać uwagę m.in. na jakość ich wykonania. Jeżeli na opakowaniu brak jest danych nt. producenta, a produkt pozbawiony jest instrukcji, to wówczas powinna zapalić się nam czerwona lampka. Określone kategorie produktów, np. zabawki dla dzieci, podlegają jeszcze surowszym przepisom i muszą posiadać stosowne atesty czy certyfikaty – na to też zwróćmy uwagę.